Coarctatio aortae
Wat is coarctatio aortae?
Een coarctatio aortae is een vernauwing op de grote lichaamsslagader ter hoogte van de ductus arteriosus, onder de aftakking van de bloedvaten naar de linker arm. Vaak gaat deze aandoening gepaard met een smallere (hypoplastische) aortaboog. De vernauwing van deze belangrijke slagader zorgt voor problemen met de bloedvoorziening van de onderste helft van het lichaam. De linker hartkamer moet pompen tegen een verhoogde weerstand, de boezem is verdikt (hypertrofie) en er is een verhoogde bloeddruk.
Coarctatio aortae bij een baby
De symptomen van coarctatio aortae en de leeftijd waarop deze optreden, zijn afhankelijk van de ernst van de vernauwing. Op jonge leeftijd (bij zuigelingen) kan een coarctatio aortae voor grote problemen zorgen op het ogenblik dat de ductus arteriosus sluit. De baby begint sneller te ademen en slechter te drinken. Het is dan nodig om snel in te grijpen om gevolgschade te voorkomen.
Symptomen coarctatio aortae op latere leeftijd
Coarctatio aortae kan ook op latere leeftijd worden ontdekt. De vernauwing is dan minder uitgesproken en het lichaam heeft kleine zijvertakkingen (collateralen) gevormd die ervoor zorgen dat de onderste helft van het lichaam van bloed wordt voorzien. In dit geval kan er sprake zijn van een hoge bloeddruk op jonge leeftijd, sneller vermoeid raken bij inspanning, hartkloppingen of hoofdpijn.
Diagnose
Bij vermoeden van een coarctatio aortae, zal in eerste instantie een bloeddrukmeting worden uitgevoerd. Als er sprake is van een vernauwde aorta, dan zal de bloeddruk in de armen duidelijk hoger zijn dan de bloeddruk in de benen. De diagnose kan vervolgens worden bevestigd door middel van echocardiografie.
Behandeling van coarctatio aortae op latere leeftijd
Er bestaan verschillende ingrepen, waaronder een chirurgische ingreep of ballondilatatie door middel van hartkatheterisatie. Hierbij wordt door middel van een hartkatheterisatie een ballonnetje opgeblazen in het vernauwde deel, waardoor de vernauwing opgelost kan worden. Er kan ook een stent geplaatst worden om de vernauwing open te houden. Het is ook mogelijk om het vernauwde gedeelte van de aorta operatief te verwijderen.
Na de operatie blijven kinderen met een coarctatio aortae de rest van hun leven onder controle. Het kan voorkomen dat er op de plaats van de operatie opnieuw een vernauwing optreedt van de aorta. Deze vernauwing ontstaat geleidelijk. Het kan in dat geval nodig zijn om opnieuw een hartkatheterisatie uit te voeren. Dit is afhankelijk van de ernst van de vernauwing.
*Laatst geactualiseerd in februari 2025. Zie onder voor geraadpleegde bronnen.
Over deze informatie
Bovenstaande omschrijving is tot stand gekomen op basis van een combinatie van onderstaande bronnen. Het betreft algemene informatie over hartafwijkingen. Deze informatie geldt daarmee nadrukkelijk niet voor individuele gevallen. Het stellen van de juiste diagnose en de keuze voor een specifieke behandeling is een delicaat proces, dat dient te gebeuren door een medisch specialist. Het betreft een zorgvuldige afweging van verschillende factoren. Raadpleeg daarom altijd uw (kinder)cardioloog bij specifieke vragen over hartafwijkingen.
Geraadpleegde bronnen
- Website Centrum voor aangeboren hartafwijkingen Anna Blancquaert
- Compendium cardiologie en vasculaire geneeskunde pocketversie, vijfde druk (2023)
- Website American Heart Association
- Website Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG); onderdeel van het Hartcentrum en het Beatrix Kinderziekenhuis.
- Website Centrum Aangeboren Hartafwijkingen Amsterdam-Leiden (CAHAL).
- Website Centrum voor Aangeboren Hartafwijkingen Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) in het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ).
- Website Patientenvereniging Aangeboren Hartafwijkingen (PAH).
Gebruikte afbeelding
Illustration taken from http://www.chd-diagrams.com.
Illustrations are licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License by the New Media Center of the University of Basel.
