Kransslagader afwijkingen (Aberrante Coronair Arterie)
Wat zijn kransslagaders?
De kransslagaders worden ook wel coronair arteriën genoemd. De kransslagaders lopen aan de buitenkant van het hart. Zij ontspringen aan de grote lichaamsslagader (de aorta) en liggen als een krans om het hart heen gevouwen. De kransslagaders voorzien de hartspier van zuurstofrijk bloed. Hierdoor krijgt het hart voldoende energie om haar samen te trekken en haar pompfunctie te kunnen vervullen.
Bij een afwijkende (abberante) kransslagader (coronair arterie), ontspringt de kransslagader vanuit een andere locatie. Er ontstaan er problemen in de zuurstofvoorziening van de hartspier.
Verschillende soorten abberante coronair arteriën
Er bestaan verschillende soorten afwijkingen van de kransslagaders. De gevolgen van deze hartafwijking en de ernst hiervan zijn afhankelijk van de oorsprong van de afwijkende kransslagader. Daarbij speelt mee of er een alternatieve zuurstofvoorziening is van de hartspier, door vorming van collateralen. Dat zijn extra verbindingen die vanuit het hart zelf worden ontwikkeld.
Bij ALCAPA (abberante linker coronairarterie uit de pulmonale arterie), ontspringt de linker kransslagader uit de longslagader in plaats van de aorta. Als gevolg stroomt er zuurstofarm bloed naar de hartspier. Deze hartafwijking zorgt meestal al vlak na de geboorte voor klachten. Er is onvoldoende toevoer van zuurstof naar de hartspier (myocardischemie), wat zorgt voor problemen met de linkerhartkamer.
Bij ACAOS (abberante coronairarterie uit de tegenovergestelde sinus) ontspringt de kransslagader vanuit een kransslagader aan de andere zijde. De afwijkende kransslagader loopt in dit geval vaak tussen de aorta en de longslagader. Het komt ook voor dat de afwijkende kransslagader door de wand van de aorta loopt.
Klachten
De klachten van deze hartafwijking en de leeftijd waarop de klachten optreden zijn afhankelijk van de exacte afwijking. Bij pasgeborenen met ALCAPA presenteren zich doorgaans ernstige klachten in de eerste maanden na de geboorte, vanwege een zuurstoftekort van de hartspier na sluiting van de ductus arteriosus. De pasgeboren baby krijgt dan een grauwe gelaatskleur, heeft moeite met drinken en kan hierbij zweten.
Bij andere soorten kransslagaderafwijkingen niet altijd klachten aanwezig op jonge leeftijd. Soms blijven deze geheel achterwege. Symptomen die kunnen wijzen op kransslagader afwijkingen zijn: pijn op de borst, flauwvallen of benauwdheid tijdens inspanning. Dit kan gepaard gaan met hartkloppingen of duizeligheid.
Plotse hartstilstand
Het komt voor dat deze hartafwijking geheel onverwacht aan het licht komt bij een plotselinge hartstilstand, zonder dat er eerder sprake is geweest van klachten. Dit treedt op bij inspanning, zoals tijdens het sporten.
Diagnose
Om vast te stellen of er afwijkingen zijn aan de kransslagader wordt gebruik gemaakt van een echo, MRI of CT scan. Ook geeft een inspanningstest informatie, omdat hiermee nauwkeurig in beeld wordt gebracht hoe het hart reageert op een hogere belasting tijdens het sporten.
Behandeling
De behandeling is ervan afhankelijk of er sprake is van een zuurstoftekort van de hartspier, welke klachten een kind heeft en wat de ernst hiervan is. Er wordt daarnaast rekening gehouden met de leeftijd.
Bij sommige kinderen is het nodig om een openhartoperatie uit te voeren, waarbij de afwijkende oorsprong van de kransslagader wordt gecorrigeerd zodat deze is aangesloten op de aorta. De oorsprong kan ook worden vergroot of er kan een bypass worden aangelegd om een adequate doorbloeding te waarborgen.
*Laatst geactualiseerd in februari 2025. Zie onder voor geraadpleegde bronnen.
Over deze informatie
Bovenstaande omschrijving is tot stand gekomen op basis van een combinatie van onderstaande bronnen. Het betreft algemene informatie over hartafwijkingen. Deze informatie geldt daarmee nadrukkelijk niet voor individuele gevallen. Het stellen van de juiste diagnose en de keuze voor een specifieke behandeling is een delicaat proces, dat dient te gebeuren door een medisch specialist. Het betreft een zorgvuldige afweging van verschillende factoren. Raadpleeg daarom altijd uw (kinder)cardioloog bij specifieke vragen over hartafwijkingen.
Geraadpleegde bronnen
- Compendium cardiologie en vasculaire geneeskunde pocketversie, vijfde druk (2023),
- Nederlandse Vereniging voor Hart- en Vaatverpleegkundigen
- (NVHVV), Vakblad Cordiaal 2017-1, p18-19: Cordiaal_2017-1.indd . Geraadpleegd op 25-2-2025.
- Website ErasmusMC Sophia: https://www.erasmusmc.nl/nl-nl/sophia/patientenzorg/aandoeningen/alcapa . Geraadpleegd op 25-2-2025.
- Website CAHAL: https://cahal.nl/aandoeningen . Geraadpleegd op 25-2-2025.
Gebruikte afbeelding
Hartklep
Door je hart stroomt bloed en het mag maar één kant op stromen. Daarom zitten er kleppen in het hart die het bloed kunnen tegenhouden. Het geluid van een kloppend hart komt van de klepjes die open en dicht gaan.
Illustration taken from http://www.chd-diagrams.com.
Illustrations are licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License by the New Media Center of the University of Basel.
Andere oorzaken zijn aangeboren afwijkingen van de kleppen, ontsteking (bijvoorbeeld endocarditis (link) of reumatisch), bestraling, bepaalde medicatie of hartfalen. Uiteindelijk resulteert dit in twee mogelijke problemen:
Insufficiëntie De hartklep sluit niet goed af, hij lekt en het bloed stroomt terug de verkeerde kant op. Dit heet een insufficiëntie.
Stenose Een hartklep opent onvoldoende waardoor er minder bloed door de opening kan stromen. Dit heet een stenose.
